Nội Bài Quá Tải, Gần 200.000 Tỉ Xây Dựng “Cửa Ngõ Hàng Không Miền Bắc” Tại Gia Bình

Sân bay Nội Bài đang đối mặt tình trạng quá tải kéo dài, chất lượng dịch vụ và công nghệ khó cạnh tranh với nhiều sân bay quốc tế trong khu vực. Trước bối cảnh đó, Chính phủ đã trình chủ trương đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình – dự án được kỳ vọng trở thành “cửa ngõ hàng không mới của miền Bắc” với tổng mức đầu tư gần 200.000 tỉ đồng.

Gia Bình – Dự án chiến lược tái cấu trúc mạng lưới hàng không vùng Thủ đô

Theo tờ trình của Chính phủ ngày 14.11, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình sử dụng khoảng 1.884,9 ha đất, trong đó có 922,25 ha đất lúa hai vụ cần chuyển đổi mục đích sử dụng. Dự án ảnh hưởng đến 7.100 hộ dân, dự kiến tái định cư khoảng 5.800 hộ và phải di dời gần 18.800 ngôi mộ.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh nhận định, việc mở rộng Nội Bài về phía nam gặp nhiều thách thức lớn về giải phóng mặt bằng, chi phí và thời gian. Vì vậy, đầu tư sân bay Gia Bình được xem là giải pháp đột phá, phù hợp mô hình “hệ thống sân bay kép” mà các đô thị lớn như Tokyo, Seoul hay London đang áp dụng.

Dự án không chỉ giảm tải cho Nội Bài mà còn mở ra không gian phát triển mới cho vùng Thủ đô, thúc đẩy các ngành công nghiệp, logistics, thương mại điện tử, du lịch và dịch vụ.

Mục tiêu hướng đến top 10 sân bay 5 sao hàng đầu thế giới

Theo Bộ Xây dựng, sân bay Gia Bình được định hướng trở thành cảng hàng không thông minh, xanh, bền vững thế hệ mới, đạt chuẩn 5 sao và nằm trong nhóm 10 sân bay hàng đầu thế giới.

Quy mô kỹ thuật của dự án gồm:

• Cấp sân bay 4F theo tiêu chuẩn ICAO.

• 2 cặp đường cất – hạ cánh song song, mỗi cặp gồm 2 đường, dài 3.500 – 4.000 m, đáp ứng máy bay thân rộng, tầm xa.

• Nhà ga hành khách đạt chuẩn dịch vụ 5 sao, hướng tới trải nghiệm hiện đại, tự động hóa.

• Quy mô khai thác đến năm 2030: 30 triệu hành khách/năm, 1,6 triệu tấn hàng hóa.

• Quy mô đến năm 2050: 50 triệu hành khách/năm, 2,5 triệu tấn hàng hóa.

Để đảm bảo khai thác an toàn với Nội Bài, cơ quan quản lý sẽ thiết lập vùng trời kiểm soát tiếp cận chung, thiết kế đường bay tối ưu bằng hệ thống dẫn đường vệ tinh và radar để tránh giao cắt và duy trì khoảng cách chuẩn giữa các máy bay.

Tổng mức đầu tư gần 200.000 tỉ đồng, vận hành 70 năm

Dự án có tổng vốn đầu tư 196.378 tỉ đồng, gồm:

• Giai đoạn 1: 141.236 tỉ đồng

• Giai đoạn 2: 55.142 tỉ đồng

Thời gian hoạt động dự án được đề xuất là 70 năm (2025 – 2095).

Trong đó, vốn đầu tư bao gồm vốn chủ sở hữu và vốn huy động hợp pháp, hướng tới mô hình phát triển hạ tầng hàng không kết hợp giữa Nhà nước và doanh nghiệp.

Vướng mắc lớn: di dời di tích và yêu cầu cơ chế đặc biệt

Trong phạm vi dự án có khoảng 25 di tích lịch sử – văn hóa bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, pháp luật hiện hành chỉ quy định việc di dời hiện vật, chưa cho phép di dời công trình di tích.

Chính phủ kiến nghị Quốc hội cho phép áp dụng chính sách đặc biệt, giao UBND tỉnh Bắc Ninh quyền phê duyệt phương án di dời di tích nhằm đảm bảo bảo tồn tối đa giá trị văn hóa. Phương án sẽ phải đảm bảo tính nguyên gốc, không làm biến dạng di tích và tuân thủ giám sát chặt chẽ.

Đề nghị làm rõ các chính sách, tính khả thi và tiến độ

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho rằng cần tiếp tục làm rõ nhiều nội dung quan trọng:

• Lượng hóa mục tiêu dự án, đánh giá tính khả thi và lộ trình triển khai.

• Làm rõ tác động địa chất, thủy văn, thoát nước và ảnh hưởng đến sông Ngụ.

• Đảm bảo hệ thống giao thông kết nối đa phương thức (đường bộ, đường sắt) đồng bộ với tiến độ xây dựng sân bay.

• Xác định phương án đào tạo nghề, chuyển đổi việc làm cho người dân bị ảnh hưởng.

• Phân tích căn cứ xác định thời gian hoạt động 70 năm, cơ chế giám sát 5 năm/lần.

• So sánh suất đầu tư với các sân bay tương đương trên thế giới để đảm bảo chi phí hợp lý.

• Xây dựng quy định rõ ràng về xử lý hệ quả sau khi di dời di tích và công nhận lại giá trị di sản.

Ông Mãi nhấn mạnh cần ứng dụng công nghệ hiện đại trong bảo tồn di tích và đảm bảo minh bạch trong công tác bồi thường, tái định cư.

Gia Bình – kỳ vọng trở thành sân bay hiện đại nhất miền Bắc

Với quy mô lớn, công nghệ tiên tiến và định hướng phát triển bền vững, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình được kỳ vọng trở thành cửa ngõ hàng không chiến lược của miền Bắc, đồng thời là điểm trung chuyển hành khách, hàng hóa và cơ sở kỹ thuật hàng không của khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Dự án nếu được thông qua sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc giải tỏa áp lực cho Nội Bài và góp phần tái cấu trúc toàn diện hệ thống hàng không vùng Thủ đô trong nhiều thập kỷ tới.