EU Siết Chặt “Tẩy Xanh” Trong Ngành Hàng Không – Thúc Đẩy Minh Bạch Và Trách Nhiệm Môi Trường

Ngành hàng không châu Âu đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ khi Liên minh châu Âu (EU) công bố biện pháp siết chặt các tuyên bố quảng cáo liên quan đến “trung hòa carbon”. Đây được xem là bước ngoặt quan trọng nhằm ngăn chặn tình trạng “tẩy xanh” và nâng cao tính minh bạch trong nỗ lực chống biến đổi khí hậu toàn cầu.

21 Hãng Hàng Không EU Cam Kết Chấm Dứt Quảng Cáo “Trung Hòa Carbon” Gây Hiểu Lầm

Theo thông báo mới nhất từ Ủy ban châu Âu (EC) ngày 8/11, 21 hãng hàng không hàng đầu của EU – trong đó có Air France, Lufthansa, KLM, SWISS, SAS, Ryanair, EasyJet, Wizz Air và nhiều hãng khác – đã chính thức ký cam kết chấm dứt việc quảng bá “trung hòa khí thải carbon” theo cách gây hiểu lầm cho người tiêu dùng.

Động thái này được đưa ra sau khiếu nại của Tổ chức Người tiêu dùng châu Âu (BEUC) vào giữa năm 2023, cáo buộc nhiều hãng hàng không đã sử dụng quảng cáo “xanh” sai sự thật, khiến hành khách tin rằng việc đóng góp cho các dự án môi trường hoặc sử dụng nhiên liệu thay thế có thể “bù đắp” hoàn toàn lượng khí thải CO₂ từ chuyến bay – điều mà các nhà khoa học khẳng định là không chính xác.

Theo thỏa thuận mới, các hãng hàng không không còn được phép tuyên bố rằng đóng góp tài chính của hành khách hay việc dùng nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) có thể giúp “trung hòa carbon” của chuyến bay. Thay vào đó, họ phải cung cấp dữ liệu minh bạch, có căn cứ khoa học rõ ràng khi đề cập đến các hoạt động môi trường.

Chấm Dứt Thời Kỳ “Tẩy Xanh” Trong Quảng Cáo Hàng Không

Trong vài năm qua, nhiều vụ kiện “tẩy xanh” (greenwashing) đã khiến các hãng hàng không châu Âu đối mặt với chỉ trích nặng nề.

• Tháng 3/2024, Tòa án Hà Lan ra phán quyết rằng hãng KLM vi phạm luật quảng cáo, khi phát tán thông điệp bền vững không đúng sự thật.

• Tại Đức, hãng Lufthansa cũng bị cấm quảng bá các chương trình bù trừ carbon sau khi bị cho là “che mắt” người tiêu dùng.

• Air France thì đã chủ động dừng dịch vụ bù trừ carbon, thay vào đó khuyến khích hành khách đóng góp vào quỹ SAF – hướng đi được đánh giá là thực tế và minh bạch hơn.

Ủy ban châu Âu khẳng định:

“Những tuyên bố trung hòa carbon gây hiểu lầm là hành vi tẩy xanh – làm sai lệch nhận thức của công chúng về tác động thực tế của ngành hàng không đối với khí hậu.”

Thúc Đẩy Minh Bạch Và Cạnh Tranh Lành Mạnh

Từ nay, các hãng hàng không EU phải tránh sử dụng các thuật ngữ mơ hồ như “chuyến bay xanh” hay “trung hòa khí thải”, đồng thời cung cấp bằng chứng khoa học đáng tin cậy cho mọi tuyên bố về môi trường.

EC yêu cầu các hãng phải minh bạch hóa dữ liệu phát thải CO₂, đồng thời cho phép các cơ quan bảo vệ người tiêu dùng quốc gia giám sát việc thực hiện cam kết. Nếu phát hiện vi phạm, các quốc gia thành viên có thể áp dụng biện pháp cưỡng chế hoặc xử phạt hành chính để đảm bảo tính công bằng.

Theo các chuyên gia, động thái này không chỉ bảo vệ người tiêu dùng trước thông tin sai lệch, mà còn thiết lập sân chơi công bằng trong ngành hàng không châu Âu – nơi các doanh nghiệp cạnh tranh dựa trên nỗ lực thực chất trong giảm phát thải, thay vì quảng cáo hình thức.

Tác Động Đến Ngành Hàng Không Toàn Cầu

Ngành hàng không hiện đóng góp khoảng 3% tổng lượng phát thải carbon toàn cầu, nhưng tác động của nó đến biến đổi khí hậu được đánh giá cao hơn đáng kể do phát sinh thêm khí nhà kính và các vệt ngưng tụ ở độ cao lớn.

Các tổ chức bảo vệ môi trường châu Âu hoan nghênh bước đi của EC, cho rằng các hãng hàng không cần trung thực hơn trong truyền thông, thậm chí nên đưa cảnh báo về tác động môi trường của việc đi máy bay, tương tự như cảnh báo sức khỏe trên bao bì thuốc lá hoặc rượu bia.

Cam kết mới được công bố ngay trước thềm Hội nghị COP30 tại Brazil, thể hiện quyết tâm của EU trong việc chấn chỉnh hoạt động quảng bá sai lệch và thúc đẩy tính minh bạch trong chiến lược giảm phát thải của ngành hàng không toàn cầu.

Hướng Đến Một Ngành Hàng Không Xanh Và Trách Nhiệm

Các chuyên gia nhận định, việc EU siết chặt “tẩy xanh” là bước đi cần thiết để tái định hình cách tiếp cận bền vững trong hàng không. Thay vì quảng cáo mập mờ, các hãng cần đầu tư mạnh vào:

• Nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) có khả năng giảm 70–80% khí thải so với nhiên liệu truyền thống.

• Đổi mới công nghệ động cơ, tối ưu đường bay và trọng tải, giúp tiết kiệm năng lượng.

• Đẩy mạnh nghiên cứu máy bay điện và hydrogen, phù hợp với mục tiêu trung hòa khí thải của EU vào năm 2050.

Bên cạnh đó, việc truyền thông minh bạch và trung thực cũng được xem là nền tảng xây dựng lòng tin với hành khách, đồng thời thể hiện trách nhiệm xã hội của các hãng hàng không trong kỷ nguyên chuyển đổi xanh.