Du Lịch Đường Sắt Và Hàng Không Cạnh Tranh Khốc Liệt Tại Trung Quốc

Theo báo cáo mới nhất của nhà sản xuất máy bay Embraer, sự mở rộng nhanh chóng của mạng lưới đường sắt cao tốc Trung Quốc đang làm thay đổi toàn diện thói quen di chuyển nội địa, đồng thời đẩy các hãng hàng không nước này vào cuộc cạnh tranh chưa từng có. Dù lượng hành khách tăng, biên lợi nhuận của các hãng bay vẫn suy giảm do áp lực giá và sự dịch chuyển hành khách sang đường sắt.

Áp Lực Từ Mạng Lưới Đường Sắt Cao Tốc Hàng Đầu Thế Giới

Embraer nhận định các hãng hàng không Trung Quốc đang đối mặt với nghịch lý lớn: nhu cầu tăng nhưng lợi nhuận không phục hồi. Một trong những nguyên nhân chính là sự phát triển mạnh của hệ thống đường sắt cao tốc – vốn được xem là một trong những mạng lưới hiện đại nhất thế giới.

Đối với nhiều cặp thành phố dưới 1.000 km, đường sắt cao tốc cho phép hành khách di chuyển nhanh hơn từ trung tâm đến trung tâm, với giá vé thấp hơn và tần suất dày đặc. Điều này làm xói mòn đáng kể lợi thế cạnh tranh vốn có của hàng không.

Một ví dụ điển hình là tuyến Quảng Châu – Vũ Hán. Kể từ khi đường sắt cao tốc vận hành năm 2009, sản lượng hành khách đường hàng không tại đây đã giảm gần 40% và vẫn duy trì ở mức thấp cho đến nay.

Thị Trường Hàng Không Trung Quốc Ngày Càng Khốc Liệt

Theo báo cáo, hơn 65% chuyến bay nội địa Trung Quốc tập trung trên các tuyến mật độ cao, dẫn đến tình trạng thị trường “Đại dương Đỏ” – nơi các hãng liên tục cạnh tranh thị phần, giảm giá vé và đối mặt với lợi nhuận suy giảm.

Giá vé máy bay nội địa trung bình đã giảm từ 848,6 nhân dân tệ trong quý I/2024 xuống còn 766,9 nhân dân tệ trong quý I/2025, tương đương mức giảm 9,6%. Điều này gây áp lực lớn lên biên lợi nhuận của các hãng hàng không, nhất là trong bối cảnh chi phí nhiên liệu và vận hành vẫn ở mức cao.

Cơ Hội Mới Từ Các Thành Phố Hạng 3 Và Hạng 4

Để ứng phó với cạnh tranh, Embraer khuyến nghị các hãng hàng không Trung Quốc mở rộng hoạt động tới những thị trường ít được khai thác hơn, đặc biệt tại các thành phố hạng 3 và hạng 4. Đây là các khu vực có nhu cầu đi lại tăng nhanh nhưng kết nối hàng không và đường sắt chưa đáp ứng đủ.

Embraer chỉ ra có gần 800 cặp thành phố tại Trung Quốc mất hơn 4,5 giờ di chuyển bằng đường sắt cao tốc hoặc không có kết nối đường sắt. Trong số đó:

• 185 cặp thành phố có thể mở đường bay mới ngay

• Tần suất khai thác có thể đạt tối thiểu 3 chuyến/tuần

• Nhiều cặp thành phố không có tuyến đường sắt song song, giúp hãng bay tránh cạnh tranh trực diện với đường sắt

Ngoài thị trường nội địa, mạng bay quốc tế cự ly ngắn cũng được xem là hướng phát triển tiềm năng. Các trung tâm như Thành Đô, Vũ Hán, Nam Ninh và Côn Minh có thể mở thêm đường bay tới Đông Nam Á, Đông Bắc Á và Nam Á.

Cần Thêm Máy Bay Nhỏ Để Tối Ưu Hiệu Quả Khai Thác

Để cải thiện lợi nhuận, nghiên cứu của Embraer khuyến nghị các hãng hàng không tăng sử dụng máy bay thân hẹp và máy bay thương mại cỡ nhỏ:

• Máy bay 100 – 150 chỗ

• Máy bay dưới 100 chỗ

Đây là dòng máy bay phù hợp với các thị trường ngách, có khả năng giảm chi phí vận hành, tăng tần suất bay và tránh dư thừa công suất. Việc sử dụng các dòng máy bay nhỏ cũng giúp tối ưu chi phí nhiên liệu, bảo trì và sở hữu, biến lưu lượng hành khách thành lợi nhuận thay vì chỉ tăng sản lượng cất cánh.

Triển Vọng Thị Trường Hàng Không Trung Quốc

Sự kết hợp giữa cạnh tranh nội địa khốc liệt và tốc độ mở rộng của đường sắt cao tốc khiến các hãng hàng không Trung Quốc phải đổi mới mô hình khai thác. Mở rộng mạng bay tới các thị trường chưa được phục vụ, phát triển các đường bay quốc tế cự ly ngắn và tối ưu đội tàu bay là những giải pháp quan trọng để duy trì lợi nhuận.

Trong bối cảnh nhu cầu di chuyển tại Trung Quốc tiếp tục tăng, chiến lược linh hoạt và hiệu quả sẽ đóng vai trò quyết định cho sự phát triển lâu dài của các hãng hàng không.