Nội Dung
Luật Hàng không dân dụng Việt Nam hiện hành được ban hành từ năm 2006 và đã trải qua một lần sửa đổi vào năm 2014. Sau hơn một thập kỷ, nền kinh tế – xã hội đã có những chuyển biến lớn, hoạt động hàng không ngày càng mở rộng về quy mô, tính chất và yêu cầu kỹ thuật. Trong bối cảnh đó, việc tiếp tục duy trì luật cũ đã bộc lộ nhiều bất cập, cần phải sửa đổi toàn diện nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn và hội nhập quốc tế.
Tính đến cuối năm 2024, đội tàu bay khai thác của 5 hãng hàng không Việt Nam đã đạt con số 211 chiếc, và đều có kế hoạch tiếp tục mở rộng trong giai đoạn 2025–2030. Quy mô vận tải hành khách, hàng hóa, năng lực khai thác cảng hàng không đều tăng nhanh, đặt ra yêu cầu cao về quản lý an toàn, điều phối vùng trời, và dịch vụ hàng không phụ trợ.
Trước thực trạng này, Thường trực Chính phủ đã yêu cầu các bộ ngành, trong đó có Bộ Giao thông Vận tải, chủ động rà soát, sửa đổi, bổ sung chính sách trong lĩnh vực quản lý. Dự thảo Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (thay thế) đã được hoàn thiện sau nhiều vòng góp ý và dự kiến trình Quốc hội trong kỳ họp tháng 10/2025.
Đây là bước đi cần thiết để xây dựng một khung pháp lý đầy đủ, linh hoạt, bắt kịp yêu cầu thực tế của ngành hàng không đang phát triển nhanh chóng.
Chia sẻ với Nội Bài Express, ông Uông Việt Dũng, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam, khẳng định:
“Sau 19 năm thực hiện, Luật Hàng không dân dụng Việt Nam đã thiết lập được hành lang pháp lý cơ bản cho hoạt động hàng không. Tuy nhiên, thực tiễn đã thay đổi mạnh mẽ và đòi hỏi một hệ thống pháp luật mới có tính thích ứng cao hơn.”
Theo ông Dũng, hệ thống quản lý và giám sát an toàn hàng không hiện nay đã tiệm cận các chuẩn mực quốc tế, cụ thể là tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO). Việt Nam hiện là một trong những quốc gia có năng lực giám sát an toàn hàng không hàng đầu khu vực, đủ điều kiện để các hãng hàng không trong nước khai thác đến những thị trường khắt khe như châu Âu, Bắc Mỹ.
Tuy nhiên, để tiếp tục giữ vững và phát triển năng lực này, cần có hành lang pháp lý mới nhằm điều chỉnh hiệu quả các vấn đề như: cấp phép khai thác, kiểm soát an toàn kỹ thuật, quyền điều phối vùng trời, sở hữu nước ngoài trong hàng không, hay các chính sách phát triển hàng không xanh và chuyển đổi số.
Ông Uông Việt Dũng nhấn mạnh:
“An toàn và an ninh hàng không là hai trụ cột không thể thỏa hiệp. Chúng tôi xác định đây là ưu tiên tuyệt đối trong xây dựng luật mới.”
Hiện nay, hệ thống điều hành bay của Việt Nam đã đạt độ tin cậy cao, bảo đảm độ sẵn sàng và mức độ dự phòng phù hợp cho toàn bộ vùng trời và các Vùng Thông báo bay (FIR) do Việt Nam quản lý. Đặc biệt, hệ thống đảm bảo an ninh hàng không tại Việt Nam được ICAO đánh giá cao và đủ điều kiện vận hành các đường bay có tiêu chuẩn an ninh nghiêm ngặt như đi Hoa Kỳ, châu Âu, Trung Quốc.
Để giữ vững thành tựu này, dự thảo luật mới đã bổ sung hàng loạt quy định nhằm tăng cường kiểm tra, giám sát kỹ thuật, chuẩn hóa năng lực đào tạo nhân lực, và tích hợp các công nghệ số trong giám sát an ninh – an toàn hàng không.
Dự thảo Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (thay thế) tập trung vào một số nhóm nội dung chính như sau:
Mở rộng khái niệm và phạm vi điều chỉnh đối với hoạt động không vận, dịch vụ phụ trợ và vận tải kết hợp.
Tăng quyền tự chủ và trách nhiệm cho doanh nghiệp hàng không, đặc biệt về đầu tư tàu bay, khai thác tuyến bay quốc tế, và dịch vụ mặt đất.
Thống nhất quản lý vùng trời dân sự giữa các cơ quan hàng không và quốc phòng, bảo đảm điều phối linh hoạt và hiệu quả.
Đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ trong kiểm soát không lưu, khai thác cảng hàng không và cung cấp dịch vụ hành khách.
Khuyến khích phát triển hàng không xanh, giảm phát thải khí nhà kính, phù hợp với cam kết quốc tế của Việt Nam về bảo vệ môi trường.
Cục Hàng không Việt Nam cho biết, ngành hàng không đang phục hồi mạnh sau đại dịch và hướng tới mục tiêu vận chuyển 150 triệu hành khách vào năm 2030. Việc hoàn thiện luật mới sẽ là bước đệm pháp lý quan trọng, giúp các doanh nghiệp hàng không Việt Nam tăng năng lực cạnh tranh, đón đầu xu thế toàn cầu, đồng thời thu hút đầu tư nước ngoài vào các lĩnh vực như cảng hàng không, logistics hàng không và dịch vụ kỹ thuật cao.
Xem thêm: