Nội Dung
Tình trạng hành khách say xỉn trên máy bay đang trở thành một trong những mối đe dọa nghiêm trọng đối với an toàn hàng không. Từ gây rối, cãi vã đến cố mở cửa thoát hiểm, nhiều hành vi mất kiểm soát buộc các chuyến bay phải trì hoãn hoặc thậm chí hạ cánh khẩn cấp.
Đầu năm nay, một chuyến bay đêm từ Chicago đến Los Angeles (Mỹ) bị hoãn gần một giờ khi hành khách say rượu nôn ói ngay sau khi máy bay rời cổng. Người này bị buộc rời khỏi chuyến bay trước khi cất cánh.
Theo CNN Travel, đây chỉ là một trong rất nhiều sự cố tương tự. Các nghiên cứu an toàn hàng không cho thấy rượu bia là nguyên nhân chính đứng sau phần lớn các hành vi gây rối trên chuyến bay như gây ồn ào, đánh nhau hoặc quấy rối.
Hệ thống Báo cáo An toàn Hàng không Mỹ (ASRS) ghi nhận hơn 1.600 sự cố, trong đó phần lớn có liên quan trực tiếp đến việc hành khách sử dụng đồ uống có cồn.
Tại Anh, Viện Nghiên cứu Rượu bia công bố rằng 60% người trưởng thành từng chứng kiến hành khách say xỉn trên máy bay và hơn một nửa đánh giá đây là vấn đề nghiêm trọng với ngành hàng không.
Nhiều sự cố đã cho thấy mức độ nguy hiểm khi hành khách uống quá nhiều rượu bia, gồm:
Cố tình mở cửa thoát hiểm giữa chuyến bay
Ẩu đả, tấn công tổ bay
Gây gián đoạn, khiến máy bay phải đổi hướng hoặc hạ cánh khẩn cấp
Quấy rối hành khách khác
Không gian cabin kín, ở độ cao trên 9.000 m khiến tiếp viên không có lựa chọn như nhân viên quán bar dưới mặt đất. Khi sự cố xảy ra, việc khống chế hành khách say xỉn đòi hỏi kỹ năng chuyên môn và đi kèm nhiều rủi ro.
Tiếp viên hàng không được đào tạo để xử lý xung đột, nhưng họ phải đối mặt với áp lực lớn khi vừa duy trì an toàn, vừa phục vụ các nhu cầu của hành khách.
Trải nghiệm bay ngày nay cũng gia tăng sự khó chịu như ghế ngồi nhỏ hơn, khoang hành lý eo hẹp và nhiều khoản phí phát sinh. Khi những bức xúc này kết hợp với rượu bia, khả năng bùng phát hành vi mất kiểm soát càng cao.
Một số sự cố còn nảy sinh tranh cãi nội bộ khi nhân viên mặt đất không ngăn chặn kịp thời hành khách say ngay từ cổng lên máy bay.
Câu hỏi lớn nhất hiện nay là trách nhiệm thuộc về sân bay, hãng hàng không hay cơ quan quản lý? Dù phần lớn sự cố được ghi nhận bởi phi công và tiếp viên, nhiều người trong ngành cho rằng quy trình xử lý vẫn chưa thực sự hiệu quả.
Nhiều hãng hàng không, trong đó có Ryanair, cho rằng vấn đề bắt nguồn từ việc bar trong sân bay bán rượu không giới hạn, khiến hãng bay phải gánh rủi ro. Ryanair từng đề xuất giới hạn mỗi hành khách chỉ được uống tối đa hai ly trước chuyến bay.
Ở Mỹ, Cục Hàng không Liên bang (FAA) có quyền phạt nặng hành khách gây rối. Năm 2022, một phụ nữ bị phạt gần 82.000 USD vì tấn công tổ bay và cố mở cửa máy bay. Một số hãng thậm chí đưa ra lệnh cấm bay vĩnh viễn đối với những trường hợp nghiêm trọng.
Rượu bia là mặt hàng mang lại doanh thu đáng kể cho sân bay và các hãng hàng không, đặc biệt tại khoang thương gia. Đây là lý do nhiều sân bay lớn trên thế giới không công bố tỷ trọng doanh thu từ đồ uống có cồn, và cũng là bài toán khiến quy định kiểm soát rượu bia trở nên phức tạp.
Tuy vậy, nhận thức của hành khách đang thay đổi. Khảo sát của Viện Nghiên cứu Rượu bia cho thấy:
67% hành khách ủng hộ hạn chế đồ uống có cồn tại sân bay
64% đồng ý với việc kiểm tra nồng độ cồn trước khi lên máy bay
Dù tất cả các bên – sân bay, hãng hàng không và hành khách – đều thừa nhận nguy cơ từ người say xỉn, nhưng đến nay chưa có cơ chế thống nhất để kiểm soát vấn đề.
Lợi ích kinh tế, trách nhiệm pháp lý và quyền cá nhân đan xen khiến việc quản lý rượu bia trước và trong chuyến bay trở thành một bài toán nan giải. Ngành hàng không vẫn đang tìm kiếm một giải pháp cân bằng giữa an toàn, doanh thu và trải nghiệm hành khách.
Xem thêm: