“Bầu Trời Mở” – Cơ Hội Lớn Cho Nhà Đầu Tư Hàng Không Việt Nam

Ngành hàng không Việt Nam đang đứng trước cơ hội lịch sử khi Dự thảo Luật Hàng không dân dụng (sửa đổi) được Quốc hội khóa XV xem xét và thảo luận. Nhiều chuyên gia và doanh nghiệp kỳ vọng, Luật mới sẽ mở ra một “bầu trời mở” thực sự – nơi các quy định được thông thoáng hơn, tạo điều kiện cho khu vực tư nhân tham gia mạnh mẽ vào đầu tư, xây dựng và khai thác hạ tầng hàng không.

Hàng không – Biểu tượng của hội nhập và động lực tăng trưởng kinh tế

Từ lâu, hàng không được xem là một trong những lĩnh vực hội nhập quốc tế sớm và sâu rộng nhất của Việt Nam. Đây không chỉ là phương tiện kết nối giao thương, mà còn là động lực tăng trưởng kinh tế quan trọng, có tác động lan tỏa tới nhiều ngành nghề khác như du lịch, logistics, xuất nhập khẩu và đầu tư quốc tế.

Với nền tảng pháp lý được xây dựng từ Luật Hàng không dân dụng năm 2009 và các sửa đổi năm 2014, ngành hàng không đã khẳng định vị thế là hạ tầng kinh tế chiến lược, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, đồng thời gắn liền với nhiệm vụ bảo đảm quốc phòng, an ninh và đối ngoại.

Tuy nhiên, trước những biến động mới của thị trường và yêu cầu phát triển bền vững, hàng không Việt Nam cần một “đường băng pháp lý” mới – hiện đại, linh hoạt và phù hợp với xu hướng hội nhập toàn cầu.

Cơ chế mới mở đường cho nhà đầu tư tư nhân

Điểm nhấn quan trọng nhất của Dự thảo Luật Hàng không dân dụng (sửa đổi) là tinh thần bình đẳng giữa các thành phần kinh tế, thể hiện rõ chủ trương trong Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.

Theo đó, Dự thảo mở ra cơ chế minh bạch cho doanh nghiệp tư nhân tham gia đầu tư, xây dựng và khai thác cảng hàng không – lĩnh vực vốn trước đây chủ yếu do Nhà nước hoặc các đơn vị được chỉ định đảm nhiệm.

Đặc biệt, Luật mới hướng tới mô hình hợp tác công – tư (PPP) với cơ chế “đầu tư công – quản trị tư”, trong đó Nhà nước vẫn giữ quyền sở hữu công trình, nhưng doanh nghiệp được phép đầu tư, khai thác và thu hồi vốn theo cơ chế phân bổ minh bạch.

Đây được xem là bước đột phá quan trọng, giúp nguồn vốn tư nhân có thể chảy mạnh vào hạ tầng hàng không, mà vẫn đảm bảo vai trò chủ đạo của Nhà nước.

Tăng quyền chủ động cho doanh nghiệp khai thác cảng hàng không

Một nội dung đáng chú ý khác là Dự thảo Luật trao quyền chủ động lớn hơn cho các doanh nghiệp cảng hàng không, giúp họ có thể tự đầu tư, mở rộng hoặc nâng cấp hạ tầng theo quy hoạch mà không cần phụ thuộc hoàn toàn vào ngân sách nhà nước.

Điều này mang lại sự linh hoạt trong triển khai dự án, đồng thời rút ngắn chu trình đầu tư, đáp ứng nhanh nhu cầu tăng trưởng vận tải và du lịch.

Các doanh nghiệp chủ cảng như Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) và nhiều tập đoàn hạ tầng tư nhân sẽ có cơ hội huy động nguồn vốn lớn, cùng tham gia vào các dự án trọng điểm như mở rộng sân bay Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng, Long Thành hay các trung tâm logistics hàng không.

Với nhu cầu vốn đầu tư giai đoạn 2025 – 2030 ước đạt hơn 420.000 tỷ đồng, việc mở rộng cánh cửa cho khu vực tư nhân là điều kiện tiên quyết để tránh điểm nghẽn hạ tầng – yếu tố đang cản trở đà phát triển của vận tải hàng không và du lịch Việt Nam.

Tạo môi trường bình đẳng và hấp dẫn cho nhà đầu tư

Hiện nay, hệ thống pháp lý vẫn còn hạn chế trong việc tạo cơ chế tiếp cận bình đẳng cho doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là các hãng hàng không và nhà đầu tư hạ tầng sân bay.

Nhiều quy định còn thiên về doanh nghiệp nhà nước, khiến các dự án trung tâm logistics, nhà ga VIP, khu kỹ thuật bảo dưỡng tàu bay (MRO) hay dịch vụ phụ trợ hàng không chưa được khai thác đúng tiềm năng.

Với Luật sửa đổi, các chuyên gia kỳ vọng Nhà nước sẽ bổ sung cơ chế ưu đãi tổng thể cho nhà đầu tư, đặc biệt trong lĩnh vực công nghiệp phụ trợ hàng không – bao gồm sản xuất linh kiện, bảo dưỡng, đào tạo nhân lực, nghiên cứu công nghệ và vật liệu mới.

Nếu được triển khai đồng bộ, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm dịch vụ và công nghiệp hàng không hàng đầu khu vực Đông Nam Á, sánh vai cùng Thái Lan, Singapore hay Malaysia.

Kỳ vọng về một “bầu trời mở” cho phát triển bền vững

Các nhà đầu tư và doanh nghiệp đều bày tỏ kỳ vọng rằng, Dự thảo Luật Hàng không dân dụng (sửa đổi) sẽ tiếp thu đầy đủ ý kiến đóng góp của cộng đồng doanh nghiệp, các chuyên gia và đại biểu Quốc hội, đặc biệt trong các quy định về thu hút đầu tư hạ tầng hàng không và logistics.

Nếu được thông qua và thực thi hiệu quả, Luật mới sẽ tạo bước ngoặt lớn, thu hút hàng chục tỷ USD đầu tư tư nhân vào mạng lưới cảng hàng không, nhà ga hàng hóa, khu dịch vụ phụ trợ và trung tâm logistics hàng không trên cả nước.

Đây sẽ là minh chứng sống động cho tinh thần Nghị quyết 68, nơi kinh tế tư nhân được bảo đảm, khuyến khích và phát triển bình đẳng trước pháp luật, góp phần hiện thực hóa tầm nhìn “Việt Nam – điểm đến hàng không năng động của châu Á”.

Kết luận

Việc mở rộng cơ chế pháp lý và tạo “bầu trời mở” cho nhà đầu tư không chỉ là bước đi chiến lược để phát triển ngành hàng không, mà còn là chìa khóa kết nối tăng trưởng kinh tế – du lịch – logistics trong kỷ nguyên hội nhập.

Khi Luật Hàng không dân dụng mới được thông qua, Việt Nam sẽ sở hữu nền tảng pháp lý hiện đại, linh hoạt và minh bạch, giúp các doanh nghiệp hàng không, cảng hàng không và logistics bứt phá mạnh mẽ, hướng tới phát triển bền vững và hội nhập toàn cầu.