Nội Dung
Ngày 20/7 vừa qua, Alaska Airlines – một trong những hãng hàng không lớn của Mỹ – đã buộc phải dừng toàn bộ hoạt động bay do một sự cố công nghệ thông tin nghiêm trọng, gây ảnh hưởng tới hàng nghìn hành khách trên toàn quốc.
Sự cố xảy ra trong nhiều giờ, khiến Alaska Airlines cùng hãng con là Horizon Air phải tạm dừng khai thác toàn bộ chuyến bay. Dù hoạt động đã được nối lại sau đó, hãng cho biết quá trình khôi phục hoàn toàn sẽ mất thêm thời gian do cần điều phối lại lịch trình bay, phi hành đoàn và thông báo đến hành khách.
Việc khôi phục vận hành hàng không không đơn thuần như khởi động lại hệ thống. Đây là một quá trình logistic phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ của nhiều bộ phận để đảm bảo an toàn và lịch trình bay chính xác.
Dù Alaska Airlines chưa đưa ra kết luận chính thức, nhưng nhiều chuyên gia và nguồn tin trong ngành an ninh mạng nghi ngờ đây là một vụ tấn công từ nhóm tin tặc có tên Scattered Spider – một tổ chức khét tiếng từng gây ra các vụ gián đoạn tương tự tại Qantas (Úc), Air Serbia và WestJet (Canada).
Đáng chú ý, Hawaiian Airlines – hãng mới sáp nhập vào tập đoàn Alaska Airlines cuối năm 2024 – cũng từng trải qua sự cố an ninh mạng hồi tháng 6. Sự trùng hợp này đặt ra nghi vấn về khả năng các hệ thống CNTT của tập đoàn đã bị theo dõi hoặc khai thác trong quá trình tích hợp.
Đây là lần thứ hai trong chưa đầy 18 tháng Alaska Airlines phải tạm ngưng khai thác toàn bộ do sự cố công nghệ – lần gần nhất là vào tháng 4/2024 vì lỗi hệ thống tính toán trọng lượng máy bay. Điều này dấy lên những lo ngại về độ tin cậy và khả năng phòng vệ của hạ tầng công nghệ trong ngành hàng không.
Các sự cố như vậy cho thấy rõ mức độ phụ thuộc của ngành hàng không hiện đại vào công nghệ số. Từ hệ thống đặt vé, check-in tự động, điều phối bay đến quản lý hành lý – mọi khâu đều phụ thuộc vào hệ thống CNTT. Trong khi giúp tối ưu hiệu quả vận hành, điều này đồng thời mở ra nhiều điểm yếu dễ bị tin tặc khai thác.
Tác động của sự cố không chỉ dừng ở khía cạnh kỹ thuật hay kinh tế. Hàng nghìn hành khách bị chậm trễ chuyến bay là hàng nghìn câu chuyện cá nhân bị ảnh hưởng – từ các kỳ nghỉ bị hoãn, cuộc họp quan trọng bị lỡ, đến các chuyến đi gia đình không trọn vẹn.
Ngoài tổn thất tài chính từ việc hủy chuyến và bồi thường, Alaska Airlines còn đối mặt với rủi ro mất niềm tin từ khách hàng – một yếu tố sống còn trong ngành hàng không cạnh tranh khốc liệt.
Sự cố của Alaska Airlines là lời cảnh báo không chỉ với một hãng bay, mà với toàn ngành. An ninh mạng cần được xem là ưu tiên chiến lược, không chỉ là nhiệm vụ của bộ phận kỹ thuật mà phải được lồng ghép vào chiến lược vận hành và quản trị doanh nghiệp.
Điều quan trọng không chỉ là ngăn chặn các cuộc tấn công, mà còn là khả năng ứng phó nhanh và phục hồi hiệu quả khi sự cố xảy ra. Trong thời đại số, mỗi hãng hàng không vừa là một doanh nghiệp vận tải, vừa là một tổ chức công nghệ.
Hiện Alaska Airlines vẫn đang điều tra nguyên nhân cụ thể của sự cố. Dù kết luận cuối cùng là gì – lỗi kỹ thuật, tấn công mạng hay sự kết hợp của cả hai – sự kiện lần này một lần nữa cho thấy an ninh mạng không còn là lựa chọn, mà là điều kiện tiên quyết cho sự ổn định và phát triển bền vững trong ngành hàng không toàn cầu.
Xem thêm: