Ngành Hàng Không “Căng Mình” Ứng Phó Nguy Cơ Chim Va Chạm Máy Bay Trong Mùa Di Cư

Trong mùa di cư năm nay, số vụ chim va chạm với tàu bay gia tăng đột biến, buộc ngành hàng không Việt Nam phải triển khai hàng loạt biện pháp ứng phó khẩn cấp nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối cho các chuyến bay. Từ việc nghiên cứu tập tính di chuyển của từng loài chim cho đến việc xua đuổi, kiểm soát môi trường sân bay – tất cả đang được thực hiện đồng bộ trên toàn hệ thống.

Số Vụ Chim Va Tàu Bay Tăng Mạnh Trong Năm 2025

Theo thống kê của Cục Hàng không Việt Nam, chỉ trong 10 tháng đầu năm 2025, số vụ chim va chạm máy bay đã tăng tới 70 vụ so với cùng kỳ năm 2024. Đây là con số đáng báo động, cho thấy nguy cơ ngày càng lớn đối với an toàn bay, nhất là trong bối cảnh các tuyến bay nội địa và quốc tế đang phục hồi mạnh sau đại dịch.

Đại diện Vietnam Airlines cho biết, từ đầu năm đến nay, hãng đã ghi nhận 52 vụ va chạm giữa chim và tàu bay, chủ yếu xảy ra trong giai đoạn cất cánh và hạ cánh – thời điểm máy bay dễ bị ảnh hưởng nhất. Những va chạm này không chỉ gây thiệt hại hàng tỷ đồng cho mỗi động cơ bị hư hỏng mà còn tiềm ẩn nguy cơ phải hạ cánh khẩn cấp, đe dọa trực tiếp đến an toàn hành khách và phi hành đoàn.

Vietnam Airlines Phối Hợp Chặt Chẽ Với Cảng Hàng Không

Trước tình hình này, Vietnam Airlines đã phối hợp cùng các cảng hàng không lớn như Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng… để xây dựng kế hoạch phòng ngừa toàn diện. Các biện pháp được triển khai bao gồm:

• Cắt tỉa cỏ, dọn dẹp khu vực sân bay để hạn chế nơi trú ngụ và kiếm ăn của chim.

• Sử dụng thiết bị phát âm thanh tần số cao và phương pháp sinh học để xua đuổi chim.

• Theo dõi đường bay, độ cao và thời gian di cư của các loài chim qua hệ thống radar và dữ liệu môi trường.

• Huấn luyện tổ lái nhận biết các khu vực nguy cơ cao để chủ động ứng phó trong hành trình.

Một đại diện của hãng cho biết: “Chúng tôi không chỉ xử lý tình huống khi sự cố xảy ra, mà còn chủ động phân tích hành vi di cư của chim để lập kế hoạch kiểm soát rủi ro trước mỗi mùa di cư.”

Cục Hàng Không Việt Nam Tăng Cường Biện Pháp Giám Sát

Cục Hàng không Việt Nam cũng đã ban hành chỉ thị tăng cường kiểm soát chim và động vật hoang dã tại các sân bay trên toàn quốc. Theo đó, các thông tin về hoạt động di cư – như loài chim thường xuất hiện, khu vực tập trung, thời điểm bay qua – được cập nhật thường xuyên trong Tập thông báo tin tức hàng không (AIP) để tổ lái có thể chủ động nhận diện rủi ro trước khi cất cánh.

Bên cạnh đó, các cảng hàng không phải định kỳ đánh giá chỉ số an toàn va chạm chim, đồng thời rà soát hồ sơ quản lý động vật hoang dã và vật nuôi trong khu vực. Các hãng hàng không có trách nhiệm báo cáo kịp thời mọi vụ va chạm đến Cục Hàng không Việt Nam và Cảng vụ để phân tích nguyên nhân, từ đó điều chỉnh quy trình khai thác.

Hiểm Họa “Chim Va Máy Bay” – Thách Thức Toàn Cầu

Theo các chuyên gia hàng không, va chạm với chim (bird strike) là mối nguy thường trực với mọi hãng bay trên thế giới. Ngay cả các dòng máy bay hiện đại, có động cơ tiên tiến, cũng có thể chịu hư hỏng nặng nếu gặp phải đàn chim lớn trong lúc cất hoặc hạ cánh.

Trên thực tế, nhiều sân bay quốc tế như Heathrow (Anh), Narita (Nhật Bản) hay Changi (Singapore) đều đang áp dụng các biện pháp công nghệ cao như radar phát hiện chim, drone xua đuổi tự động và hệ thống cảnh báo thông minh. Việc nghiên cứu tập tính di cư của từng loài chim đã trở thành một phần không thể thiếu trong quản lý an toàn hàng không hiện đại.

Nỗ Lực Của Các Cảng Hàng Không Việt Nam

Tại Việt Nam, Cảng vụ hàng không miền Bắc, miền Trung và miền Nam đã được giao nhiệm vụ tăng cường chỉ đạo, phối hợp với các đại diện tại sân bay nhằm xua đuổi chim và động vật hoang dã, đặc biệt trong các khung giờ cao điểm bay.

Riêng sân bay quốc tế Nội Bài, nơi có lưu lượng chuyến bay dày đặc nhất cả nước, đã triển khai hệ thống kiểm soát sinh học kết hợp công nghệ âm thanh để đẩy lùi chim ra khỏi khu vực đường băng. Đơn vị này cũng thường xuyên tổ chức khảo sát mùa di cư, phối hợp với Viện Sinh thái và Tài nguyên Sinh vật để đánh giá biến động quần thể chim trong khu vực đồng bằng sông Hồng.

Đảm Bảo An Toàn Bay – Nhiệm Vụ Ưu Tiên Hàng Đầu

Dù đây là một thách thức phức tạp, nhưng ngành hàng không Việt Nam xác định kiểm soát rủi ro chim va tàu bay là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu trong bảo đảm an toàn khai thác. Sự phối hợp chặt chẽ giữa Cục Hàng không, các cảng, hãng bay và cơ quan nghiên cứu đang góp phần nâng cao khả năng dự báo, giảm thiểu tối đa thiệt hại.

Mục tiêu của toàn ngành là duy trì tỉ lệ an toàn tuyệt đối trong khai thác bay, đảm bảo mỗi chuyến bay khởi hành từ các sân bay như Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng, Cần Thơ… đều được kiểm soát chặt chẽ về yếu tố môi trường, sinh học và an toàn kỹ thuật.